Waardoor wij geïnspireerd worden
Remonstranten – een wonderlijke naam
Remonstranten hebben hun naam gekregen bij hun verzet tegen al te strikte geloofsopvattingen. Dit conflict speelde aan het begin van de 17e eeuw. Ze waren niet ‘precies’. Zo luidde het verwijt. Tijdens dit conflict deden zij een beroep op de overheid om rust te scheppen bij de kerkelijke onenigheid. Zo’n appèlschrift heette een remonstrantie. Vandaar de naam.
Verzet tegen strikte geloofsopvattingen kenmerkt de Remonstranten nog steeds. Geloof wordt in woorden uitgedrukt. Hoe die woorden zijn kan verschillen van tijd tot tijd en van mens tot mens.
Ooit zijn ze daarom de kerk uitgezet, ook in Alkmaar. Predikanten werden verbannen naar het buitenland of in het gevang gegooid. Hier in Alkmaar moesten ze de Grote kerk verlaten. Erg? Nee, daarvoor is het te lang geleden. Na deze conflicten kwamen de Remonstranten weer bijeen. In Alkmaar eerst in een schuur, daarna in een kerkje achter de huizen aan het Fnidsen. Maar iets van de geschiedenis werkt wel door. Elkaar de ruimte geven bij het geloof. Het is moeilijk genoeg.
Er is een spreuk die door vorige generaties is overgeleverd en die nog altijd waarde heeft: “Eenheid in het nodige, vrijheid in het onzekere en in alles de liefde”.
Voor veel Remonstranten werd de praktische zijde van het geloof belangrijker dan de leer. Een praktisch Christendom, eerder georiënteerd op de Bergrede dan op de grote doctrines uit de eerste eeuwen van het christendom en uit de reformatietijd. Voor velen werd ook de binding met cultuur en wetenschap van vitale betekenis. Geloven en denken beïnvloeden elkaar en sluiten elkaar niet uit.
In de jaren na Wereldoorlog II kwam de samenwerking met andere kerken tot stand. En toch zijn de Remonstranten een eigen weg blijven gaan. Zij zijn niet opgegaan in de fusie van protestantse kerken. Daarvoor waren een paar redenen. Misschien is de meest diepliggende wel dat de eenheid van de christenen wordt gezien als een geestelijk ideaal en niet als een organisatorisch. Er waren ook praktische redenen. Remonstranten kenden reeds de inzegening van de relatie van homoseksuele paren. Dit gebruik kon toen niet worden ingebracht in de gezamenlijke kerk die ontstond. En ten slotte speelt altijd weer de oorsprongsgeschiedenis een rol. Het is moeilijk om toe te treden tot een kerkelijke gemeenschap die documenten kent waarin het ontstaan van je eigen kerk wordt afgewezen. Zelfs als die geschriften niet meer als reden worden gezien om gescheiden wegen te gaan.
In de beginselverklaring van de Remonstranten wordt gezegd dat zij een geloofsgemeenschap vormen die geworteld is in het evangelie van Jezus Christus, een gemeenschap die in vrijheid en verdraagzaamheid God wil eren en dienen.
In 2006 werd een geloofsbelijdenis aanvaard. Deze belijdenis is geen verplichtend document, eerder een voorbeeld. De belijdenis heeft grote weerklank gevonden.