Algemene gegevens, jaarverslag 2023 en ANBI 2023

A. Algemene gegevens 

De Remonstrantse gemeente te Alkmaar is een geloofsgemeenschap die behoort tot de Remonstrantse Broederschap. 

Deze gemeente is een zelfstandig onderdeel als bedoeld in artikel 2 boek 2 Burgerlijk wetboek en bezit rechtspersoonlijkheid. Dit is ook vastgelegd in deel I, IV van de kerkorde (grondslagen). In deel II van de kerkorde, reglement B wordt de taak van een gemeente beschreven. 

Een gemeente kan als zodanig worden erkend als zij in staat is het kerkelijk leven in de gemeente in stand te houden, over een passende ruimte beschikt en het reglement van de gemeente door de Commissie tot de Zaken (landelijk bestuur) van de Remonstranten is goedgekeurd. 

De kerkorde van de Remonstrantse Broederschap bevat o.m. bepalingen omtrent het bestuur, de financiën, toezicht en (tucht)rechtspraak die gelden voor de kerkleden, de gemeenten en andere onderdelen van deze kerk. Deze kerkorde is te vinden op de website van de landelijke kerk. Zie ook: https://www.remonstranten.nl/anbi/

De Remonstrantse Broederschap heeft van de Belastingdienst een groepsbeschikking ANBI gekregen. Dat wil zeggen dat de afzonderlijke gemeenten en andere instellingen die tot dit kerkgenootschap behoren zijn aangewezen als ANBI. Dit is ook van toepassing op de Remonstrantse gemeente te Alkmaar.

B. Samenstelling bestuur

Het bestuur van de kerkelijke gemeente ligt bij de kerkenraad en wordt gevormd door de ambtsdragers van deze gemeente. In onze gemeente telt de kerkenraad 5 leden, die worden gekozen door en uit de leden van de kerkelijke gemeente. De predikant maakt deel uit van de kerkenraad. 

De kerkenraad is eindverantwoordelijk, wat tot uitdrukking komt in de goedkeuring van o.a. de begroting en de jaarrekening. De kerkenraad verzorgt ook de afvaardiging aan de landelijke Algemene Vergadering van de Remonstrantse Broederschap die het landelijke beleid vaststelt. De kerkenraad legt verantwoording af in een jaarlijks te houden vergadering voor leden en vrienden.

C. Doelstelling/visie

De Remonstrantse Broederschap ziet het als haar opdracht God te eren en te dienen, naar het Evangelie van Jezus Christus, onder aanvaarding van haar verantwoordelijkheid als geloofsgemeenschap in de samenleving, in verkondiging en viering; pastoraat en toerusting, getuigenis en dienst. De Remonstrantse Broederschap weet zich vanuit de geschiedenis verbonden met de Nederlandse samenleving en wil mede het welzijn van deze samenleving dienen. De Remonstrantse Broederschap weet zich deel van de kerk van Christus. In de Kerkorde, deel 1, grondslagen staat het aldus beschreven. 

D. Beleidsplan

Het beleidsplan van de Remonstrantse Broederschap kunt u vinden via deze link: https://www.remonstranten.nl/anbi/

Op de website alkmaar.remonstranten.nl/beleidsplan vindt u het beleidsplan 2013-2017 van onze gemeente.

E. Beloningsbeleid

De beloning van de predikant van onze gemeente is geregeld in de ‘traktementsregeling voor predikanten’. 

De beloning van de overige medewerkers in loondienst, zoals kerkelijk werkers, kosters/beheerders, volgt de Remonstrantse Broederschap de ‘Arbeidsvoorwaardenregeling  Protestantse kerk in Nederland’.
De hierop betrekking hebbende regelingen vindt u via deze link: Generale Regelingen Protestantse Kerk in Nederland

Leden van kerkenraden, colleges en commissies ontvangen geen vergoeding voor hun werkzaamheden. Alleen werkelijk gemaakte onkosten kunnen worden vergoed.

F. Verslag Activiteiten   

De kerkenraad heeft de algemene eindverantwoordelijkheid voor de gemeente. De taak van de kerkenraad is de behartiging van het kerkelijk leven en van alle overige belangen van de gemeente. De kerkenraad bepaalt het beleid, daarin bijgestaan door de predikant, en ziet toe dat de predikant zich op behoorlijke wijze van zijn taak kwijt, beslist in alle zaken van bestuur en beheer en oefent toezicht uit op het beleid van de diaconie en van andere commissies.

Jaarverslag 2023 Remonstrantse Gemeente Alkmaar

Ter inleiding:

2023 was in vele opzichten een gedenkwaardig en turbulent jaar. 

Al vroeg in het voorjaar kondigde onze voorganger Gerdienke Ubels aan dat zij tot haar grote spijt om persoonlijke redenen haar dienstverband na 2 jaar niet wilde verlengen. De combinatie van predikant bij onze gemeente en haar andere werkzaamheden bleken niet meer goed te combineren en op 12 maart nam zij in een goed bezochte dienst afscheid van de gemeente. In de zomerperiode is er een wervingsprocedure voor een nieuwe predikant gestart die, helaas, niet het gewenste resultaat heeft opgeleverd.

In oktober werd de gemeente door middel van een brief van een aantal kerkenraadsleden geconfronteerd met een conflict in de kerkenraad. Twee van de vijf kerkenraadsleden hadden hun werkzaamheden neergelegd.

In het kader van een poging het conflict op te lossen is op 3 december in een extra algemene vergadering een interim-kerkenraad aangesteld voor maximaal zes maanden, nadat ook twee van de drie resterende  leden waren afgetreden. (De penningmeester is aangebleven om te voorkomen dat er op financieel gebied problemen zouden ontstaan.) De interim-kerkenraad kreeg als taak om de rust in de gemeente te herstellen en te onderzoeken hoe de ontstane situatie zou kunnen worden opgelost. 

Het aantal leden is in 2023 gedaald doordat 4 leden zijn overleden en er geen nieuwe leden bijgekomen zijn. Het aantal leden op 31 december 2023 is 24. Het aantal vrienden is ook afgenomen door verhuizing en bedanken: van 56 naar 53. 

Het gemiddeld aantal aanwezigen tijdens de diensten bedroeg 30 en dat is voor onze kleine gemeente heel mooi! Daarnaast keken er gemiddeld 32 mensen online naar de kerkdiensten.

Beleid

Het in 2022 opgestelde beleidsplan “Werk in Uitvoering” werd gebruikt als basis voor het verder uit te zetten beleid voor de komende jaren tot 2027 en de daaruit voorkomende acties. In september was de eerste evaluatie van het werken met werkgroepen. Tijdens deze middag, welke goed bezocht werd, is er gesproken over wat er wel en minder goed ging. In 2024 krijgt deze bijeenkomst een vervolg. 

Een groep enthousiaste vrijwilligers bestaande uit ongeveer 40 leden/vrienden en belangstellenden ondersteunt de gemeente op allerlei wijze. 

Kerkdienst/liturgie

Een groot deel van het jaar is gebruik gemaakt van gastpredikanten. Vrijwel alle diensten zijn uitgezonden via de Kerkomroep, waar door veel, ook niet-gemeenteleden gebruik van is gemaakt. 

Gelukkig konden ook de “Op Adem Komen” vieringen doorgang vinden. Deze diensten met een meditatief karakter, ondersteund door ons eigen koor, hebben een ‘open’ karakter. Open, omdat zij ook bezocht en geleid worden door resp. gemeenteleden en voorgangers uit andere kerken en geloofsgemeenschappen. Het koor onder leiding van Connie Kriek en met pianobegeleiding van Leontine Kaptein ondersteunt de “Op Adem Komen” diensten. 

Een reeds lang gekoesterde wens van de liturgiewerkgroep kon in vervulling gaan, namelijk de aanschaf van een liturgietafel voor gebruik tijdens de kerkdiensten (en door de bijzonder ambtenaar van de burgerlijke stand bij huwelijkssluitingen). 

De liturgiewerkgroep organiseerde een zangochtend. Onder leiding van organist David Kienzle studeerden we samen met het “Op Adem Komen”-koor liederen in die ook in de zondagochtenddiensten kunnen worden gebruikt.

De tweewekelijkse Stiltemeditatie trekt nog steeds opnieuw meer belangstellenden, waaronder een steeds groter aantal deelnemers van buiten de eigen kring. 

Programma

Dit jaar was er de Voorjaarsserie (lezingencyclus) met als titel “(On)geduld in Tijden van Verontrusting”, waarvoor de voorbereidingscommissie interessante sprekers wist aan te trekken: Stevo Akkerman, Welmoed Vlieger en Chris Doude van Troostwijk. Zoals gewoonlijk trokken de lezingen veel deelnemers, naast gemeenteleden ook velen van buiten de eigen gemeente. 

In de gemeente zijn drie gesprekskringen actief: ‘Onderweg’ (bespreking van boeken), ‘Bij de tijd’ (maatschappelijke thema’s) en een kring rond het boek van Johan Goud.

Voor de Buitendag in september trokken we dit keer het water op: een boottocht over het Noord-Hollands kanaal en het Alkmaardermeer.

Pastoraat/contact-ledenwerk

Leden van de werkgroep Pastoraat bezoeken in hun ‘wijk’ trouw gemeenteleden in bijzondere omstandigheden zoals ziekte, jubileum, verjaardag, gewoon voor een praatje en bezoeken op verzoek. 

Rond de Kerst wordt er jaarlijks een plant gebracht bij onze ‘tachtig-plussers’. De lijst wordt elk jaar weer een beetje langer.    

Diaconie

Sinds we in de gemeente werken in een nieuwe structuur van Kerkenraad met werkgroepen vindt een groot deel van het diaconale werk plaats vanuit de werkgroep diaconaat. Leden van deze werkgroep maken jaarlijks een Collecterooster en verzorgen de wekelijkse collecten tijdens de diensten. 

Communicatie

Vanuit de werkgroep Communicatie probeert onze Remonstrantse gemeente alle mogelijke middelen in te zetten om informatie te geven over wat ons beweegt en wat er aan nieuws te melden valt, bijvoorbeeld via onze website en het gemeenteblad ‘Flitsen uit het Fnidsen’. 

Ook is de gemeente actief op Facebook en worden berichten verzonden aan zowel plaatselijke- als regionale bladen. Wekelijks wordt de liturgie voor de komende zondag digitaal verspreid onder alle gemeenteleden. 

Via Kerkomroep wonen velen de diensten thuis bij, op de zondag of op een eigen gekozen dag en tijd. Verder wordt onze gemeente vertegenwoordigd in de Alkmaarse Raad van Kerken 

Contactledenwerk

Het omzien naar elkaar vindt plaats in de ontmoeting tussen gemeenteleden, vrienden en belangstellenden op allerlei momenten. Zo is het koffiedrinken na de zondagse kerkdienst een essentiële plek en gelegenheid waar ontmoeting plaats kan vinden. Hier wordt veel gebruik van gemaakt.

Verder vonden gerichte bezoeken plaats door pastorale vrijwilligers (contactleden) aan gemeenteleden. Deze contactleden vervulden desgewenst ook een signaleerfunctie voor predikant en/of kerkenraad. 

Gebouw

Ons kerkgebouw is een rijksmonument en vereist het nodige onderhoud. Dit jaar is naast het gebruikelijke reparatie- en herstelwerk besloten de kerkzaal beter te isoleren mede in verband met de stijgende energiekosten hetgeen in januari 2024 gedeeltelijk zal worden  uitgevoerd. 

De geluidsinstallatie (versterker en microfoons) in de kerkzaal heeft een update gehad waardoor het geluid beter geworden is.

De tuinkamer heeft een metamorfose ondergaan. Het plafond is in oude luister hersteld en er zijn, om de galm tegen te gaan, platen aan het plafond opgehangen waardoor de galm veel minder aanwezig is. Ook is er nieuw kleurrijk meubilair aangeschaft. 

In de tuin zijn nieuwe tuinbankjes geplaatst en hebben we nu ook de beschikking over een grote parasol.  

Naast de eigen gemeenteactiviteiten staat het kerkgebouw ter beschikking van activiteiten van derden, voor concerten, lezingen, rouw- en trouwdiensten e.d. Met de opbrengsten uit deze verhuur probeert de kerkenraad de kosten voor het onderhoud gedeeltelijk te financieren. 

Tijdens het ‘kaasmarktseizoen’ kon de kerk weer opengesteld worden voor bezoekers. Ook op de jaarlijkse Monumentendag is onze kerk door velen bezocht.

Een punt van zorg is wel het vinden van voldoende vrijwilligers om de verhuurtaken mee te helpen organiseren. Deze groep is klein en de gemiddelde leeftijd wordt hoger.

Samenwerken

Sinds 2004 werken Doopsgezind, Luthers en Remonstrants Alkmaar samen in de jaarlijkse gemeenschappelijke Oogstdienst die beurtelings plaatsvindt in een van de kerken. Predikanten en een kerkenraadslid van genoemde kerken ontmoetten elkaar op regulaire basis. 

De Dorelu oogstdienst in 2023 vond dit jaar plaats op 8 oktober in de Lutherse Kerk. De predikanten Yvonne Bos en Louise Pondman gingen in deze dienst voor.

Toekomst

Bij het aantreden van de interim-kerkenraad op 3 december was één van de prioriteiten het zoeken naar een nieuwe predikant. De werving is in januari 2024 gestart.

Omdat de interim-kerkenraad voor een periode van zes maanden is aangesteld, is het zoeken naar een nieuwe kerkenraad een belangrijk onderwerp. 

Een punt van zorg is het feit dat de gemiddelde leeftijd van de gemeenteleden hoger wordt en er nauwelijks aanwas van jongere mensen is en ook dat het steeds moeilijker zal worden voldoende vrijwilligers te vinden om alle taken te kunnen blijven uitvoeren.

Oecumene

Vanuit de Alkmaarse Raad van Kerken waarin ook onze gemeente is vertegenwoordigd, vonden allerhande initiatieven plaats waarbij nagenoeg alle kerken van Alkmaar samenwerken. Te noemen zijn in dit verband de jaarlijkse paasactie (hierbij gaan door de gezamenlijke kerken gefinancierde supermarktbonnen naar mensen die dit goed kunnen gebruiken). 

Op de eerste zondag van Advent wisselen de kerken in Alkmaar sinds vele jaren Adventsgroeten uit. Dat gebeurde ook weer afgelopen jaar. Op de zondag na Pinksteren wordt de jaarlijkse oecumenische ARK-dienst gehouden, steeds weer in een andere kerkelijke gemeente. 

Maarten van der Wal

secretaris a.i.

Toelichting Baten en Lasten 2023 

Baten

De verhuuropbrengsten vertonen een herstel naar een normaal niveau. De toegenomen verhuuractiviteiten brengen wel een behoorlijke inspanning voor de vrijwilligers met zich mee.

De bijdragen van leden en vrienden liepen terug. Het aantal leden en vrienden verminderde in 2023 van 84 ultimo 2022 naar 77 ultimo 2023.

In 2023 ontvingen wij de eerste tranche van de SIM subsidie voor bouwkundig onderhoud (aannemer, loodgieter, schilder).

Deze regeling geldt voor de jaren 2023 t/m 2028.

De in 2022 gevormde voorziening inventaris moest om administratief technische redenen worden teruggeboekt. Uitgaven voor inventaris zijn óf kosten in dezelfde periode óf afschrijvingskosten indien de uitgaven geactiveerd worden.

Lasten

De extreem hoge energiekosten vielen in 2023 onder een éénjarig contract via Energie voor Kerken.  

De predikantskosten waren gering omdat wij vanaf 1 maart geen eigen voorganger meer hadden.  Daartegenover waren de kosten voor gastpredikanten hoger.

De onderhoudskosten waren hoger dan begroot. 

Alle dakreparaties werden conform het rapport van de Monumentenwacht uit 2022 uitgevoerd. Verder moesten wij kosten maken voor reparatie van de noodverlichting. Vooruitlopend op isolatie (achterzetramen) zijn de kozijnen en vensters op de galerij geschilderd. In 2023 werd een liturgietafel in passende stijl vervaardig. In de tuinkamer werden aan het plafond akoestische panelen bevestigd. 

De bankkosten vertoonden een doorgaande stijging.

Begroting 2024

Baten

Voor de begroting worden opbrengsten zoals gebruikelijk voorzichtig geraamd.

Het aantal leden en vrienden daalde van 84 ultimo 2022 tot 77 per ultimo 2023. Dit resulteert t.o.v. 2022 in een lagere totale opbrengst aan bijdragen in 2023 en 2024.  Onder rente en dividenden is rekening gehouden met rendement op het belegde vermogen. 

Lasten

In de begroting is uitgegaan van een predikant(e) voor 2 dagen vanaf 1 januari. Daar er medio 2024 nog geen nieuwe voorganger is zal het resultaat beter uitkomen.

De energiekosten zijn behoorlijk lager dan in 2023, maar nog steeds hoog te noemen. Voor 2024 en 2025 hebben wij een tweejarig vast contract via Energie voor Kerken.

De isolatie van de kerkzaal is in 2024 ter hand genomen. Over het grootste deel van de drie houten tongewelven is een ademende houtvezel-deken van 10 cm gelegd (in afstemming met Erfgoed Alkmaar). Vier buitendeuren werden tochtvrij gemaakt. Deze werkzaamheden zijn uitgevoerd door Pronk Restauratie uit Warmenhuizen. Op de gaanderij van de kerkzaal zullen voor de ramen achterzetramen worden geplaatst. Deze ramen zijn besteld. In 2024 zijn enkele onderkozijnen gerepareerd wegens houtrot. 

In de begroting is de 2^e tranche van de SIM subsidie verwerkt.

Pieter Buren, 

penningmeester

ANBI OPGAVE 2023 Remonstrantse gemeente Alkmaar